دوستان عزیز، در این مقاله قصد داریم مراحل انجام عمل جراحی ایمپلنت پروتز EEP را برای شما عزیزان بیان کنیم. در صورتی که به این مبحث علاقه مند هستید، اول به سراغ شرح کامل مراحل عمل جراحی میرویم. پس تا پایان این مقاله همراه با همیار طب لیان باشید.
مراحل جراحی و کاشت پیوند EEP یا ایمپلنت پروتز Endo-Exo
مرحله اول عمل جراحی کاشت پیوند EEP
مراحل کاشت پیوند EEP معمولا در سه مرحله انجام می شود، دو مرحله اول با بیهوشی عمومی یا اسپاینال است و مرحله سوم نیازی به بیهوشی و یا حتی بی حسی ندارد.
کاشت بخش داخلی Endo در باقی مانده استخوان بیمار
در این مرحله نیاز است بین 45 تا 60 روز به استخوان فرصت داده شود تا بتواند پیوند مولکولی و بافتی با ایمپلنت برقرار نماید.
مرحله دوم عمل جراحی ایمپلنت پا
در طی عمل مرحله دوم حدود 6 هفته بعد باز شدن پوست دایره ای (استوم) با استفاده از یک هسته برش ایجاد می شود. با این مرحله، باز شدن پوست از داخل به خارج از بدن انجام می شود. پس از آن، Exo-module پروتز به یک ساقه ایمپلنت داخلی از طریق یک مخروط دوگانه که به عنوان ” پل ارتباطی (Bridge Module) ” عمل می کند، متصل می شود.
مرحله سوم جراحی و کاشت ایمپلنت پا
قسمت بیرونی EXO پس از اندازه گیری مختصات آناتومیکی و مکانیکی بیمار بر روی ” پل ارتباطی ” نصب می شود و توسط کارشناس ارتز و پروتز با پای مشابه تنظیم شده. و الگوی راه رفتن بر اساس فیزیک بیمار قبل از از دست دادن عضوء تنظیم می شود. این بدان معنی است که تنها چند روز پس از مرحله دوم، بیمار تجربه راه رفتن را مجددا بدست می آورد چون تمامی انتقال نیرو از زمین مستقیما به قسمت اندو و سپس استخوان منتقل می شود.
مراحل تخصصی جراحی ایمپلنت پروتز Endo-Exo (EEP)
سیستم اندو-اکسو یا EEP (Endo-Exo Prosthesis) یک رویکرد جراحی دو مرحلهای است که در آن پروتز مستقیماً به استخوان بیمار متصل میشود و از سوکت سنتی بینیاز است. این سیستم عمدتاً در مواردی کاربرد دارد که:
- بیمار با سوکت سنتی مشکل دارد (حساسیت، تعریق، درد یا آسیب پوستی)
- نیاز به پایداری بیشتر و عملکرد طبیعیتر دارد
- نیاز به انتقال مستقیم بار از اندام مصنوعی به استخوان وجود دارد
مراحل اجرای این جراحی بهطور تخصصی در دو فاز اصلی انجام میشود:
فاز اول: جراحی Endo (داخلی)
در این مرحله، ایمپلنت داخلی (Endo) در کانال مرکزی استخوان ران یا درشتنی قرار میگیرد. مراحل شامل:
-
بررسی ساختار استخوان با سیتیاسکن دقیق
پزشک با استفاده از تصویربرداری سهبعدی استخوان باقیمانده، اندازه و شکل دقیق ایمپلنت داخلی را مشخص میکند. -
برش کنترلشده پوست و بافت نرم
ناحیهای از اندام باقیمانده باز شده و استخوان در معرض دید جراح قرار میگیرد. -
تراشدادن کانال مدولاری استخوان
کانال مرکزی استخوان با ابزارهای تخصصی آمادهسازی میشود تا بتوان ایمپلنت فلزی را در آن محکم کاشت. -
قرار دادن ایمپلنت فلزی Endo
قطعهای از تیتانیوم یا آلیاژ خاص بهصورت فشاری یا با چسب استخوانی در داخل کانال کاشته میشود. این قطعه در استخوان قفل میشود تا بهمرور با آن یکپارچه شود (فرآیند osseointegration). -
بستن پوست و استراحت
زخم بسته شده و بیمار برای ۶ تا ۸ هفته تحت نظارت قرار میگیرد تا یکپارچگی بیولوژیک بین استخوان و ایمپلنت برقرار شود.
فاز دوم: جراحی Exo (خارجی)
پس از تثبیت ایمپلنت داخلی، مرحله دوم انجام میشود که در آن رابط خارجی پروتز نصب میگردد.
-
برش در محل خروج ایمپلنت از پوست (استوما)
ناحیهای از پوست شکافته شده و بخش فوقانی ایمپلنت داخلی بیرون آورده میشود. -
نصب درگاه عبور از پوست
یک اتصالدهنده خاص (به نام درگاه استوما) به ایمپلنت داخلی متصل میشود که اجازه میدهد بخش بیرونی پروتز به استخوان متصل گردد. -
کنترل بهداشت و تستهای استریل بودن سیستم
بهدلیل عبور ایمپلنت از پوست، خطر عفونت بالاست. بنابراین اقدامات شدید بهداشتی ازجمله استفاده از آنتیبیوتیک و تست استریلیتی انجام میشود. -
نصب اولین ماژول پروتز خارجی (Exo part)
بخشی که به پای مصنوعی واقعی متصل میشود، به ایمپلنت متصل شده و به کمک تیم فیزیوتراپی تست راه رفتن آغاز میشود.
مزایای تخصصی سیستم EEP
- حذف کامل سوکت و درنتیجه افزایش راحتی
- بهبود انتقال نیرو از پروتز به استخوان (مشابه پای طبیعی)
- تحرک بیشتر و طبیعیتر هنگام راهرفتن یا نشستن
- کاهش زخمهای فشاری و تحریکات پوستی
- امکان حس بهتر موقعیت پا (proprioception) در مقایسه با پروتز سوکتی
ریسکها و نکات تخصصی
- خطر عفونت در ناحیه استوما در صورت عدم رعایت بهداشت
- شل شدن ایمپلنت در موارد خاص یا استئوپروز
- نیاز به توانبخشی تخصصی در مرکز پروتز و فیزیوتراپی پیشرفته
جمع بندی
جراحی ایمپلنت پروتز EEP یک روش نوین و پیشرفته در توانبخشی افراد دچار قطع عضو به شمار میرود که با اتصال مستقیم پروتز به استخوان، جایگزین سیستمهای سنتی سوکتدار میشود. این روش در دو مرحله انجام میشود: مرحله اول شامل کاشت ایمپلنت داخلی (Endo) در استخوان، و مرحله دوم شامل اتصال رابط خارجی (Exo) به اندام مصنوعی است.
مزیت اصلی این روش، افزایش راحتی، بهبود عملکرد حرکتی، انتقال بهتر نیرو، و حذف مشکلات ناشی از سوکت است. با این حال، رعایت بهداشت در ناحیه عبور ایمپلنت از پوست (استوما) بسیار حیاتی است تا از بروز عفونت جلوگیری شود. همچنین موفقیت این روش به فیزیوتراپی دقیق، آمادگی استخوان بیمار و مراقبتهای پس از عمل بستگی دارد.
در مجموع، سیستم EEP میتواند کیفیت زندگی بیماران قطع عضو را بهطور قابلتوجهی افزایش دهد، بهویژه برای آنهایی که با پروتزهای سنتی به مشکل برخوردهاند یا به دنبال استقلال حرکتی بالاتر هستند.