بهداشت و مراقبت پس از عمل قطع عضو

دوستان عزیز، همانطور که می دانید، بعد از انجام هر عمل جراحی، رعایت بهداشت و مراقبت های لازم از محل مورد نظر از همه چیز مهم تر است، چرا که محل جراحی می بایست به درستی ترمیم شود تا نتیجه ی مطلوب از عمل جراحی، برای بیمار حاصل شود. در ادامه قصد داریم تا به مهم ترین نکات در مورد رعایت بهداشت و انجام مراقبت های بعد از عمل جراحی پروتز پا ، اشاره کنیم لطفا تا پایان مقاله همراه ما باشید.

مهم ترین نکات مربوط به بهداشت و مراقبت پس از عمل قطع عضو

برای جلوگیری از عوارض ناشی از عدم مراقبت صحیح از منطقه مربوط به  استوما، رعایت نکات  مراقبتی زیر  از پای خود اجتناب ناپذیر است.

• توصیه می شود برای تمیز کردن روزنه هوایی و همچنین قسمت Exo از آب و صابون غیر معطر حداقل دو بار در روز برای شستشو استفاده شود.
• بهتر است از فشار مستقیم دوش در هفته های اول استفاده نشود و برای این کار از قلم موی اصلاح استفاده شود.
• برای مراقبت از پوست نیر کرم های غیر معطر توصیه می شود.
• به طور کلی مراقبت های لازم، حدود 10 دقیقه هر روز و می تواند همراه با مراقبت معمول روزانه بدن انجام می شود.
• ضد عفونی کردن استوما و یا درمان به طور منظم با مایع ضدعفونی کننده فلور باکتریایی طبیعی نمی تواند گزینه ی خوبی برای مراقبت باشد در مقابل ممکن است حتی زخم بیشتر تحریک شود.

هدف این است که بدن، برای ترمیم و بهبود محل جراحی، یک سیر طبیعی داشته باشد و در واقع بدن به سیر طبیعی رشد خود ادامه دهد.

ایمپلنت های مورد استفاده از  آلیاژ کبالت-کروم-مولیبدن- (CoCrMo) ساخته شده و دارای یک پوشش تیتان نیوبیوم (TiNb) نیز می باشد. این مواد مانع از واکنش های آلرژیک  EEP می شود بنابراین نیازی نیست که از دارویی برای جلوگیری از حساسیت استفاده شود.

در نظر داشته باشد که نیروی گشتاور که به ایمپلنت وارد می شود مهمترین رکن را در انتقال انرژی استخوان وارد می کند لذا از انتقال بیش از حد گشتاور به پروتز باید به عنوان اصل مهم اجتناب شود و همچنین چکاپ سالیانه برای هر فرد الزامی است. همراهان گرامی، امید است مطالب ارائه شده برای شما عزیزان مفید واقع شده باشد و با رعایت این نکات و انجام آن ها به طور صحیح به نتیجه ی مطلوب دست یابید.

مراقبت از زخم جراحی قطع عضو

پس از انجام جراحی، مهم‌ترین اقدام اولیه، مراقبت از ناحیه بخیه و پوست اطراف زخم است. در این مرحله باید:

• ناحیه زخم را تمیز و خشک نگه دارید.

• از تماس مستقیم آب، آلودگی یا تعریق زیاد با زخم خودداری شود.

• پانسمان طبق نظر پزشک روزانه یا هر ۲ روز یک‌بار تعویض شود.

• از مصرف کرم‌های ضدعفونی‌کننده یا آنتی‌بیوتیک موضعی طبق نسخه پزشک استفاده شود.

در صورت مشاهده علائمی مانند قرمزی بیش از حد، ترشح چرکی، بوی بد، یا تب باید فوراً به پزشک مراجعه شود.

بهداشت پوست اطراف استامپ پس از عمل قطع عضو

در بیماران دارای پروتز با سوکت بعد از کاشت پای مصنوعی ، پوست اطراف استامپ (باقی‌مانده اندام) تحت فشار و اصطکاک مداوم قرار می‌گیرد. بنابراین:

• روزانه استامپ را با آب ولرم و صابون غیرمعطر بشویید و به‌طور کامل خشک کنید.

• از کرم‌های مرطوب‌کننده سبک برای نرم کردن پوست استفاده شود (در شب‌ها، نه قبل از بستن پروتز).

• ناحیه استامپ را روزانه بررسی کنید تا از بروز زخم فشاری، قرمزی یا تاول جلوگیری شود.

در سیستم اندو-اکسو نیز، محل خروج ایمپلنت از پوست (استوما) باید روزانه با گاز استریل و سرم شست‌وشو یا آب جوشیده سردشده تمیز شود.

توانبخشی و فیزیوتراپی 

توانبخشی منظم پس از عمل برای تقویت عضلات، بازآموزی حرکت و هماهنگی اندام حیاتی است:

• از روزهای ابتدایی، تمرینات سبک مانند حرکات کششی و تقویتی استامپ و لگن آغاز می‌شود.

• پس از اتصال پروتز، تمرینات راه رفتن، حفظ تعادل و استفاده صحیح از پروتز با راهنمایی فیزیوتراپیست انجام می‌شود.

• انجام منظم این تمرینات، از آتروفی عضلانی و مشکلات اسکلتی پیشگیری می‌کند.

سلامت روان و سازگاری ذهنی

بسیاری از بیماران پس از قطع عضو دچار افسردگی، اضطراب یا کاهش اعتمادبه‌نفس می‌شوند. حمایت روانی در این مرحله بسیار مهم است:

• مشاوره روانشناسی و گروه‌های حمایتی می‌توانند در پذیرش شرایط جدید مؤثر باشند.

• ارتباط با افراد دارای تجربه مشابه باعث افزایش امید و انگیزه می‌شود.

• تمرکز بر توانایی‌ها و نه محدودیت‌ها، ذهن بیمار را به سمت بهبودی هدایت می‌کند.

تغذیه و ترمیم زخم پس از عمل قطع عضو

تغذیه نقش کلیدی در بازسازی بافت‌ها و تقویت سیستم ایمنی دارد:

• مصرف غذاهای سرشار از پروتئین (تخم‌مرغ، گوشت سفید، لبنیات)، ویتامین C (مرکبات، فلفل دلمه‌ای)، روی و آهن توصیه می‌شود.

• نوشیدن آب کافی برای آبرسانی پوست و تسهیل گردش خون مهم است.

• پرهیز از مصرف دخانیات به دلیل کاهش جریان خون به بافت جراحی‌شده بسیار مهم است.

پیشگیری از عفونت‌ها و عوارض دیررس

از جمله عوارض احتمالی پس از کاشت پروتز می‌توان به عفونت، شل شدن ایمپلنت، مشکلات پوستی یا دردهای فانتومی اشاره کرد. برای پیشگیری از این موارد باید:

• تمام داروهای تجویزشده (آنتی‌بیوتیک، ضد درد، ضد التهابی) به‌موقع و کامل مصرف شوند.

• از فعالیت‌های پرخطر یا وزنه‌برداری بدون اجازه پزشک خودداری شود.

• جلسات پیگیری با پزشک متخصص ارتوپدی یا تیم پروتز حتماً انجام شود.

جمع‌بندی بهداشت و مراقبت پس از عمل قطع عضو

مراقبت‌های پس از جراحی کاشت پای مصنوعی، مجموعه‌ای چندوجهی از اقدامات پزشکی، توانبخشی، روانی و تغذیه‌ای است که نقش تعیین‌کننده‌ای در موفقیت درمان دارد. همکاری بین بیمار، خانواده، پزشکان و فیزیوتراپیست‌ها برای حفظ سلامت پوست، عملکرد مناسب پروتز و بازگشت به زندگی عادی ضروری است.