کاشت ایمپلنت پا در ایران

قطع عضو یکی از سانحه‌هایی است که ممکن است برای هر کسی رخ دهد. این اتفاق می‌تواند زندگی شخصی و کاری بیمار را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. همچنین شرایط روزمره را برای او دشوارتر می‌کند. خوشبختانه روش‌های درمانی متنوعی وجود دارد. یکی از این روش‌ها کاشت ایمپلنت قطع عضو یا همان کاشت پای مصنوعی است که امروزه برای بازگرداندن توانایی حرکت بیماران به کار می‌رود.

به بیان دیگر می توان گفت قطع عضو می‌تواند در بخش‌های مختلف بدن مانند بازو، دست، پا و حتی انگشتان اتفاق بیفتد. از میان آن‌ها، از دست دادن پا در قسمت بالا یا پایین زانو یکی از شایع‌ترین موارد است. فناوری کاشت ایمپلنت ابتدا در آلمان توسعه یافت و تاکنون در پنج کشور اروپایی استفاده شده است. خوشبختانه در ایران نیز این روش با همکاری شرکت همیار طب لیان و دکتر عباسپور برای نخستین بار در شهر رشت به کار گرفته شده است.

مهم ترین دلایل نیاز به ایمپلنت قطع عضو

زمانی که فرد در یک سانحه تصادف و یا جنگ دچار آسیب دیدگی شود، معمولا شدت ضربه به حدی است که باعث می شود مسیر جریان خون و اکسیژن دچار مشکل شود و در نتیجه دکتر اجبارا ناحیه مورد نظر را قطع می کند. چرا که در غیر این صورت چون سلول های خونی عملکرد درست خود را از دست داده اند، قسمت آسیب دیده دچار عفونت می شود و احتمال مرگ را در فرد افزایش می دهد. عمده دلایلی که موجب قطع عضو می شوند عبارت هستند از:

• آسیب شدید (از جمله حادثه خودرو یا سوختگی شدید)
• تومور سرطانی در استخوان یا عضله اندام مورد نظر
• عفونت شدید که با آنتی بیوتیک ها یا درمان های دیگر بهتر نمی شود
• ضخیم شدن بافت عصبی که نروما نامیده می شود
• یخ زدگی اندام

نیاز به ایمپلنت قطع عضو پا معمولاً زمانی ایجاد می شود که فرد به دلیل بیماری ها یا آسیب های جدی قادر به حفظ عملکرد طبیعی پا نباشد. همانطور که گفته شد شایع ترین دلایل شامل آسیب های شدید تروما، حوادث رانندگی یا سوختگی های گسترده است که باعث تخریب بافت، استخوان یا عروق شده و ترمیم کامل آن غیرممکن می شود. همچنین بیماری های مزمن مانند دیابت، عفونت های شدید استخوانی (استئومیلیت) یا نارسایی گردش خون می توانند منجر به قطع عضو شوند، چرا که ادامه ی پا بدون درمان می تواند خطرات جدی برای سلامت عمومی ایجاد کند. در چنین شرایطی ایمپلنت قطع عضو پا با هدف بازیابی توان حرکتی، بهبود کیفیت زندگی و کاهش بار فیزیکی و روانی فرد، به عنوان یک راهکار پزشکی حیاتی مطرح می شود.

ایمپلنت قطع عضو

هنگامی که یک فرد دچار صانحه ای می شود که منجر به قطع عضو می گردد، مسیر درمان می تواند شامل روش های مختلفی باشد. معمولاً استفاده از پروتزهای استاندارد و متداول، گزینه اصلی برای بازگرداندن توان حرکتی است، اما در برخی بیماران شرایط خاص پزشکی یا آسیب های شدید بافتی اجازه استفاده از این پروتزها را نمی دهد. عواملی مانند آسیب گسترده استخوان و بافت نرم، عفونت های مزمن یا ضعف شدید استخوان می توانند مانع اتصال پایدار پروتزهای سنتی به بدن شوند. در چنین مواردی، امکان حرکت و تحمل وزن با روش های معمول محدود است و کیفیت زندگی بیمار به شدت تحت تأثیر قرار می گیرد، بنابراین نیاز به راهکارهای پیشرفته و تخصصی احساس می شود.

در این شرایط، ایده کاشت پای مصنوعی یا ایمپلنت قطع عضو به عنوان یک روش نوین مطرح شد. این روش بر اساس اتصال مستقیم پروتز به استخوان بیمار طراحی شده و امکان حرکت طبیعی تر و کنترل بهتر را فراهم می کند. برای اولین بار در ایران، این جراحی توسط دکتر عزیز عباسپور در شهر رشت انجام شد و بیمار یک جوان ۳۰ ساله بود. موفقیت این عمل نه تنها گامی مهم در پیشرفت پزشکی کشور محسوب می شود، بلکه امید و امکان بازتوانی حرکتی برای افرادی که شرایط استفاده از پروتزهای سنتی را ندارند، به شکل چشمگیری افزایش می دهد. جهت آشنایی کامل با فرایند درمان قطع عضو می توانید به صفحه “کاشت پای مصنوعی” مراجعه نمایید.

روش درمان ایمپلنت قطع عضو چگونه است؟

جراحی بیماران قطع عضو در بیمارستان انجام می‌شود و بیمار معمولاً باید بین ۵ تا ۱۴ روز بستری بماند. در برخی موارد خاص این مدت می‌تواند بیشتر شود. روش درمان به عواملی مانند عضو قطع‌شده، میزان آسیب‌دیدگی و وضعیت عمومی سلامت بیمار بستگی دارد. برای انجام جراحی می‌توان از بیهوشی عمومی یا بیهوشی نخاعی استفاده کرد که در نوع دوم دارو از ناحیه کمر به پایین تزریق می‌شود. هدف اصلی این جراحی حذف کامل قسمت‌های آسیب‌دیده و سپس کاشت ایمپلنت قطع عضو است. جراح برای اطمینان از انتخاب محل مناسب قطع می‌تواند از یکی از دو روش مشخص استفاده کند.

• استفاده از پالس های خاص برای تشخیص فعال بودن عصب های ناحیه مورد نظر
• مقایسه از نظر میزان سالم بودن پوست های اطراف ناحیه آسیب دیده

بعد از بررسی های لازم، جراح کارهای زیر را در طول ایمپلنت قطع عضو انجام می دهد :

• بافت های آسیب دیده را به طور کامل حذف می کند.
• استخوان آسیب دیده را هموار می کند.
• رگ های خونی را می بندد.
• عضلات برش داده می شوند و به گونه ای شکل می دهند که ایمپلنت قطع عضو انجام شود. (البته این قسمت بستگی به نظر جراح شما و نوع آسیب دیدگی دارد. ممکن است ناحیه مورد نظر بعد از چند روز از عمل جراحی بسته شود. چرا که نیاز است بافت های بیشتری برداشته شوند.)
• سپس ناحیه آسیب دیده در یک باند قرار داده می شود تا دوره مورد نظر طی شود و اندام برای ایمپلنت پا آماده شود.

ایمپلنت قطع عضو با چه روشی انجام می شود؟

برای اتصال عضو جدید به قسمت آسیب دیده از روشی به نام اندو-اکسو (Endo-exo) استفاده می کنند. در این روش اندام مصنوعی توسط یک میله فلزی به طور مستقیم به ناحیه آسیب‌دیده متصل می‌شود. به این ترتیب بیمار دیگر از ناحیه پوست دچار مشکل نخواهد شد؛ مشکلی که هنگام استفاده از پروتزهای سوکت‌دار ایجاد می‌شد. علاوه بر این، بیمار دردی احساس نمی‌کند و راه رفتن برای او بسیار راحت‌تر خواهد بود.

در گذشته افراد قطع عضو برای استفاده از پروتز از وسیله ای به نام سوکت استفاده می کردند که به دلیل ساختار سوکت، برای اتصال با عضو باقی مانده در دراز مدت دچار مشکلاتی از جمله حساسیت های پوستی، زخم، التهاب مزمن همراه با آبسه و درد شدید می شوند.

میزان مصرف انرژی در افراد قطع عضو به منظور حرکت پروتز به صورت میانگین 70 درصد بیشتر از افراد عادی است. تامین این انرژی بیشتر، سبب ایجاد مشکلات فراوانی از جمله مشکلات گوارشی و هاضمه به خاطر گرسنگی مفرط، تحلیل رفتن عضوهای باقی مانده و … می شود؛ به همین دلیل در دنیای امروز استفاده از پروتزهای تماسی که با پوست و عضله بیمار در تماس هستند توصیه نمی شود چرا که علاوه بر مشکلات بالا موارد، مشکلات زیر را نیز به وجود می آورد:

• سوزش پوست به علت اصطکاک، خم شدن و فشردن
• افزایش تعرق و بروز خارش شدید
• التهاب، کبودی و هماتوم، علائم فشار و حتی آسیب های پوستی عمیق
• درد و عدم راحتی در طول نشستن
• مشکلات بهداشتی

بنابراین می توان گفت برای بسیاری از آمپوته ها دشوار است که به شیوه زندگی فعال یا قبلی خود بازگردند و یا کار مورد علاقه خود را ادامه دهند. اغلب آنها نمی توانند از فعالیت و ورزش دلخواهشان لذت ببرند لذا ناگزیرند در بسیاری از موارد از کمک دیگران استفاده کنند. به همین دلیل بسیاری از بیماران قطع عضوء به صندلی چرخدار پناه می برند و در نتیجه از جامعه جدا می شوند. در این محصول به دنبال آن هستیم تا بیمار به زندگی عادی خود بازگردد و بدون نیاز به کمک دیگران در اجتماع حضور یابد.

این روش برگرفته از ایمپلنت های دندان پزشکی است و با استفاده از پیوند پروتز و استخوان، روشی جدید را ابداع نموده که در آن از سوکت های معمولی استفاده نمی کند و این پیوند باعث می شود احساس کنید عضو شما بازگشته است. در حال حاضر این روش برای استخوان ساق پا و ران پا قابل استفاده در ایران است.

مراحل فرایند درمان ایمپلنت پا

1. ارزیابی اولیه توسط تیم مشاوره درمان 
2. معاینه توسط جراح و فوق تخصص ارتوپدی (دارای بورد تخصصی از امریکا)
3. تشکیل کمسیون پزشکی برای تایید امکان درمان برای فرد متقاضی
4. تصویربرداری از عضو باقی مانده شامل رادیولوژی، سی تی اسکن، سنجش تراکم استخوان و …. 
5. تدوین برنامه درمانی بر اساس شرایط بیمار در کارگروه درمان
6. عقد قرارداد با فرد متقاضی
7. ثبت سفارش پروتز به منظور واردات آن از کشور آلمان 
8. سفارشی سازی پروتز بر اساس تصویر برداری های انجام شده از بیمار
9. واردات و ترخیص محصول 
10. انجام اولین مرحله عمل به منظور کاشت پروتز در عضو آمپوته (باقی مانده)
11. نصب پروتز بیرونی به جای عضو قطع شده (حداقل دو ماه پس از جراحی اولیه)
12. نصب مفصل زانو و مچ پا
13. توانبخشی و کار درمانی به منظور کنترل فرآیند حرکتی بیمار 

مقایسه روش های درمان قطع عضو پا

دوره ریکاوری بعد از جراحی ایمپلنت پا چگونه است؟

همان طور که گفته شد دوره ریکاوری بعد از انجام جراحی پروتز پا به نوع آسیب دیدگی و میزان بیهوشی شما بستگی دارد. در بیمارستان پوشش روی زخم شما مرتبا باید عوض شود و از داروهای مسکن برای کاهش درد شما استفاده شود. مخصوصا اگر دیابت دارید احتمال ایجاد مشکل در بسته شدن شریان های خونی شما بالا است پس مراقبت ها باید دو چندان شود و از ایجاد عفونت جلوگیری شود. بعد از انجام جراحی ایمپلنت قطع عضو جلسات فیزیوتراپی آغاز می شوند البته در ابتدا بسیار آرام و آهسته و بعد از 10 الی 14 روز به شما آموزش داده می شود که چگونه با عضو ایمپلنت شده می توانید به زندگی عادی خود برگردید. در شرایط ایده آل زخم های شما بعد از مدت 4 الی 8 هقته بهبود پیدا می کنند. پس در این دوران رعایت نکات زیر را فراموش نکنید:

• انجام تمرینات لازم برای بازیابی قدرت عضلانی خود.
• انجام فعالیت های لازم برای افزایش کنترل خود روی حرکت و انجام فعالیت های رزومره.
• استفاده از تجهیزات کمکی مانند عصا برای جلوگیری از آسیب رسیدن مجدد به عضو ایمپلنت شده.
• شرکت در جلسات مشاوره برای بازیابی روحیه از دست رفته بابت قطع عضو و عادت به عضو جدید.

شرکت همیار طب لیان با همکاری دکتر عزیز عباس پور در زمنیه ایمپلنت قطع عضو در حال فعالیت است. ایمپلنت های وارد شده توسط شرکت همیار طب لیان با همکاری دکتر عباسپور برای بیمار مورد استفاده قرار می گیرند تا بار دیگر تجربه زندگی آسان را در اختیارش قرار داده شود. با توجه به جنگ 8 ساله ای که ایران در آن درگیر بوده است، استفاده از این روش درمانی برای جانبازان گرامی و سایر افرادی که عضو خود را در اثر سانحه ای از دست می دهند، بسیار موثر خواهد بود.

سوالات متداول

۱. ایمپلنت قطع عضو پا چیست و چه تفاوتی با پروتز سنتی دارد؟

ایمپلنت قطع عضو پا روشی است که پروتز به طور مستقیم به استخوان بیمار متصل می شود، در حالی که پروتزهای سنتی معمولاً با کفی، بند یا روکش خارجی به بدن متصل می شوند. این اتصال مستقیم باعث حرکت طبیعی تر، کنترل بهتر و کاهش فشار روی بافت های نرم می شود.

۲. بهترین کاندیدای استفاده از ایمپلنت پا چه کسانی هستند؟

افرادی که به دلیل آسیب شدید، عفونت مزمن یا شرایط خاص پزشکی نمی توانند از پروتزهای سنتی استفاده کنند، بهترین کاندید هستند. همچنین افرادی که به دنبال حرکت طبیعی تر، تحمل وزن بهتر و کاهش دردهای ناشی از پروتزهای معمولی هستند، می توانند از این روش بهره مند شوند.

۳. دوره درمان و بهبودی پس از ایمپلنت چقدر طول می کشد؟

دوره درمان شامل چند مرحله است: جراحی، ترمیم استخوان و بافت نرم، و فاز بازتوانی با پروتز متصل شده. معمولاً این فرآیند بین ۶ تا ۱۲ ماه طول می کشد تا بیمار بتواند فعالیت های روزمره را با امنیت و راحتی انجام دهد.

۴. هزینه ایمپلنت پا چقدر است؟

هزینه ایمپلنت قطع عضو پا بسته به پیچیدگی جراحی، نوع پروتز، تجهیزات و نیازهای بیمار متفاوت است. این هزینه معمولاً از پروتزهای سنتی بالاتر است، اما مزایای طولانی مدت مانند حرکت طبیعی تر، کاهش درد و کیفیت زندگی بالاتر، آن را مقرون به صرفه می کند.

۵. آیا ایمپلنت پا دائمی است و نیاز به تعویض دارد؟

ایمپلنت طراحی شده تا به صورت طولانی مدت عمل کند، اما مانند هر پروتز یا جراحی دیگر، نیاز به مراقبت و پیگیری منظم دارد. در صورت بروز عفونت، آسیب یا فرسودگی قطعات پروتز، ممکن است تعویض یا تعمیر لازم شود.