قطع عضو پا (آمپوتاسیون) به علت سوانح طبیعی

یکی از علل قطع عضو پا (آمپوتاسیون) سوانح طبیعی مانند سیل، زلزله و سوانح صنعتی می باشد. این سوانح هر ساله باعث بروز مشکلات اساسی و جبران ناپذیری می شوند. این عوامل مسبب بسیاری از آسیب های ارتوپدی می شوند. در این مقاله به مشکلات به وجود آمده پس از سوانح طبیعی از جمله انواع سندرم، جراحی و قطع عضو پای بیمار پرداخته شده است تا به شما در برخورد با شرایط سخت و این چنینی کمک شود. در ادامه با تیم پزشکی همیار طب لیان همراه باشید تا با خطرات سندرم ها و قطع پا بر اثر سوانح طبیعی بیشتر آشنا شوید.

قطع عضو پا (آمپوتاسیون) به علت سوانح طبیعی

بر اثر سوانح طبیعی مانند زلزله،‌ سیل، طوفان و… افراد بسیاری دچار مشکلات فیزیکی و روحی می شوند. از اینرو نیروهای امداد با قصد کمک رسانی به بیماران به سرعت خود را به محل حادثه می رسانند. این نیروها باید دانش کافی درمورد مشکلات پیش رو و همچنین روش های درمان آن داشته باشند. چرا که بعضی از این حوادث سبب مرگ افراد حتی پس از نجات آنها می شود. داشتن اطلاع کافی در این زمینه آن هم در کشوری مانند ایران که بسیار زلزله خیز است،‌ برای همه ی افراد الزامیست.

آسیب های آمپوتاسیون به علت سوانح طبیعی کدامند؟

در طول زلزله و دیگر بلایای طبیعی، مکانیزم آسیب عمدتا مدت دار، همراه با خرد شدن و آسیب به بافت های نرم است. این عوامل باعث ابتلا به عفونت و افزایش میزان قطع عضو پا می شوند؛ چرا که آسیب های شدید باعث به وجود آمدن زخم های عمیق و وخیم شده و در صورت درمان نادرست منجر به عفونت های شدید و ضعیف شدن گردش خون در عضو می گردد.

همچنین عفونت شدید سبب بی اثر شدن داروهای آنتی بیوتیک می شود که در این صورت پزشک راهی به جز قطع عضو پا بیمار ندارد. بنابراین قبل از رسیدگی به زخم، احیا مناسب باید انجام شود و آنتی بیوتیک و توکسوئین تتاوان به فرد تزریق شود. برای درمان این مشکل پروتکل های مختلفی مورد نیاز است که با استفاده از آن ها پزشک می تواند به سرعت تفاوت بین خرد شدن عضو، سندرم له شدگی، سندرم کمپارتمان و آسیب واقعی را به درستی تشخیص داده و فرایند درمان را شروع کند.

انواع سندرم که بر اثر آمپوتاسیون به علت سوانح طبیعی به وجود می آید

آسیب کراش یا له شدگی

این سندرم به علت فشار مستقیم و شدید بر بافت های نرم، پوست، عضلات، اعصاب و رگ های خون باعث قطع خون رسانی به اندام می شود. سلول های عضلانی پس از گذشت حدود 6 ساعت از قطع خون رسانی به عضله می میرند و در نتیجه محتویات آنها آزاد شده و در صورت نجات شخص از زیر آوار فشار شدیدی بر کلیه وارد می شود. آسیب کراش در بعضی از موارد با قطع عضو یا از کار افتادن کلیه همراه است. آسیب های کراش ممکن است منجر به سندرم کمپارتمان و همراه با آسیب های اسکلتی یا بدون آن به وجود آید.

سندرم کمپارتمان

این سندرم به دلیل ‌فشار بر بافت های ماهیچه ای به وجود آمده و در صورت افزایش فشار، باعث کاهش جریان خون در بافت ها و عضله و در نتیجه قطع عضو پا می شود. در صورتی که این سندرم به سرعت درمان نشود می تواند منجر به عواقب هولناکی مانند نکروز و قطع عضو شود. درمان حاد سندرم کمپارتمان با استفاده از فاسيوتومي قابل انجام است، در این عمل سعی می شود تا فشار از روی بافت برداشته شود و زخم ها در طی چند روز بسته شوند در صورتیکه عفونت شدید شود یا بافت کاملا از بین رفته باشد پزشک راهی به جز قطع عضو ندارد.

سندرم کراش

از نظر بالینی با تغییرات ایسکمی در عضلاتی که رابدومیولیز شده قابل تشخیص است. چنین علائمی ممکن است شامل تورم، قرمزی پوست، درد حتی در حالت غیرفعال و پارستزی باشد. برای درمان این سندرم عمدتا تمرکز پزشک بیشتر بر روی عملکرد قلب، کلیه، گردش خون و متابولیک بیمار است.

قطع عضو پا بر اثر سوانح طبیعی دلایل و راهکارهای توانبخشی

قطع عضو پا یکی از سخت‌ترین پیامدهای سوانح طبیعی مانند زلزله، سیل یا رانش زمین است که می‌تواند زندگی فرد را به‌طور کامل تحت تأثیر قرار دهد. در بسیاری از این حوادث، افراد به دلیل آسیب شدید به اندام تحتانی، بافت‌مردگی، عفونت یا قطع جریان خون، ناچار به قطع عضو می‌شوند تا از گسترش آسیب و تهدید جان جلوگیری شود.

در زلزله‌ها، گرفتار شدن زیر آوار ممکن است باعث له‌شدگی شدید اندام‌ها (سندروم کراش) شود. اگر این آسیب‌ها به‌موقع درمان نشوند، عفونت و مرگ بافت به‌سرعت پیشروی کرده و تنها راه نجات، آمپوتاسیون است. در سیلاب‌ها نیز به دلیل آلودگی آب و کمبود دسترسی به درمان، جراحات ساده پا می‌توانند به عفونت‌های خطرناک منجر شوند.

پس از انجام قطع عضو پا، مراقبت‌های توانبخشی نقش حیاتی دارد. انجام فیزیوتراپی منظم، تقویت عضلات باقی‌مانده، مراقبت از زخم و آموزش استفاده از پروتز پا کمک می‌کند فرد بتواند به استقلال نسبی بازگردد. همچنین حمایت‌های روانی از فرد آسیب‌دیده برای بازسازی روحیه بسیار ضروری است.

نتیجه گیری

تیم‌های درمانی متخصص، مانند فیزیوتراپیست‌ها و ارتوپدها، در این مسیر نقش کلیدی دارند. با استفاده از فناوری‌های جدید در ساخت پروتز و توانبخشی، امروزه بسیاری از افرادی که دچار قطع عضو پا شده‌اند، قادر به راه رفتن و بازگشت به زندگی روزمره خود هستند.